آینده‌ای سرشار از فراوانی با هوش مصنوعی و رباتیک

نوشته حسین بهنودی در ۱۶ فروردین ۱۴۰۴

وینود کسلا، از بنیان‌گذاران سان مایکروسیستمز، معتقد است آینده نامشخص است. ما باید آن را قدم‌به‌قدم کشف کنیم. او با سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری در هوش مصنوعی، انرژی پاک و بیوتک، آینده را شکل می‌دهد. کسلا خود را یک کارآفرین و شرکت‌ساز می‌داند، نه صرفاً یک سرمایه‌گذار. او به مفهوم «فراوانی» باور دارد و معتقد است فناوری، کمیابی را به فراوانی تبدیل می‌کند.

عصر ربات‌های دوپا: بزرگ‌تر از صنعت خودرو

کسلا پیش‌بینی می‌کند که کسب‌وکار ربات‌های دوپا طی ۲۰ سال آینده از صنعت خودرو بزرگ‌تر خواهد شد. او حتی معتقد است تا سال ۲۰۴۰ یک میلیارد ربات دوپا خواهیم داشت. این ربات‌ها بسیار بیشتر از کل نیروی کار انسانی امروز کار خواهند کرد (۲۴/۷ و بدون وقفه). این پیشرفت، ظرفیت نیروی کار را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد. متأسفانه، صنعت خودرو هنوز این فرصت عظیم را درک نکرده است (به‌جز ایلان ماسک با ربات اپتیموس تسلا).

انقلاب در تخصص: دانش رایگان برای همه

هوش مصنوعی عمومی (AGI) ظرفیت تفکر و تخصص انسانی را افزایش می‌دهد. کسلا معتقد است تخصص، اساساً رایگان خواهد شد. ابزارهایی مانند معلمان و پزشکان مبتنی بر هوش مصنوعی به‌صورت ۲۴ ساعته در دسترس خواهند بود. این تحول، حوزه بهداشت و درمان و آموزش را دگرگون می‌کند. او سال ۲۰۱۲ در وبلاگش پرسید: «آیا به پزشک نیاز داریم؟» و «آیا به معلم نیاز داریم؟». پاسخ او امروز روشن‌تر است: نقش انسان‌ها کمتر و بیشتر در سطح ارتباط انسانی خواهد بود.

در آینده نزدیک (۵ سال آینده)، هر متخصصی می‌تواند ۵ «کارآموز هوش مصنوعی» داشته باشد. یک پزشک می‌تواند بر ۵ کارآموز هوش مصنوعی نظارت کند، درست مثل فارغ‌التحصیلان جدید پزشکی. این مدل برای حسابداران، مهندسان و سایر حرفه‌ها نیز صادق است. سوال اساسی این است: اگر تخصص رایگان شود، سیستم بهداشت و درمان یا سیاست‌گذاری ملی چگونه باید طراحی شود؟

تحول تبلیغات: از اقناع احساسی تا اطلاع‌رسانی

کسلا پیش‌بینی می‌کند که «عامل‌های هوشمند» (Agents) به نمایندگی از مصرف‌کنندگان خرید خواهند کرد. این عامل‌ها به تبلیغات گوگل یا تبلیغات تلویزیونی احساسی علاقه‌ای نخواهند داشت. تبلیغات، که امروزه بیشتر بر وادار کردن مردم به خرید چیزهایی که نمی‌خواهند متمرکز است، به شکل اصلی خود یعنی «اطلاع‌رسانی» باز خواهد گشت. هوش مصنوعی می‌تواند اطلاعات مفید را از تبلیغات هیجانی فیلتر کند. مدل‌های کسب‌وکار جدیدی مانند اشتراک (مثل ChatGPT که ماهانه ۲۰ دلار هزینه دارد) جایگزین تبلیغات سنتی خواهند شد.

قدرت پژوهش عمیق با هوش مصنوعی

ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT برای پژوهش عمیق فوق‌العاده قدرتمند هستند. کسلا مثالی می‌زند که چگونه هوش مصنوعی گزارشی ۱۸ صفحه‌ای مشابه گزارش محقق انسانی (با دکترای ایمونولوژی ویروسی) تهیه کرد. همچنین، مدیرعامل یک شرکت خرده‌فروشی با استفاده از این ابزار، گزارشی بهتر از تیم استراتژی خود دریافت کرد. هوش مصنوعی یک «ابر قدرت» است که می‌تواند مسائل را از زوایای کاملاً متفاوت بررسی کند (مثلاً: استیو جابز این مسئله را چگونه حل می‌کرد؟). نباید خودمان را به دانش محدود تیم‌هایمان محدود کنیم.

آینده برنامه‌نویسی: همه برنامه‌نویس می‌شوند؟

آینده برنامه‌نویسی چگونه است؟ آیا دیگر به برنامه‌نویس نیاز نخواهد بود یا همه برنامه‌نویس خواهند شد؟ کسلا معتقد است هر دو درست است. ابزارهایی مانند Cognition به شما یک «کارآموز نرم‌افزار» می‌دهند که برنامه‌نویسی را برایتان انجام می‌دهد. ابزارهای دیگر مانند Replit به شما امکان می‌دهند بدون دانستن هیچ‌چیز درباره کدنویسی، فقط با صحبت کردن به زبان انگلیسی، برنامه بنویسید. کارمندان شرکت‌های بزرگ می‌توانند بدون نیاز به بخش IT، اپلیکیشن‌های مورد نیاز خود را بسازند. در گذشته انسان‌ها باید کامپیوتر را یاد می‌گرفتند، در آینده کامپیوترها انسان‌ها را یاد خواهند گرفت.

سلامتی: کلید زندگی طولانی و با کیفیت

کسلا اهمیت زیادی به سلامتی شخصی می‌دهد. او از سه فناوری کلیدی استفاده می‌کند:

  • Fountain: برای تشخیص زودهنگام بیماری‌ها با استفاده از حجم عظیمی از داده‌های دیجیتال بدن.
  • Viome: برای درک میکروبیوم بدن (باکتری‌ها، قارچ‌ها و…) و تأثیر آن بر سلامتی، غذاها و مکمل‌های مناسب.
  • One Skin: محصولی برای جوان‌سازی پوست با استفاده از پپتیدهای خاص.

انرژی‌های آینده: خوش‌بینی به فیوژن و ژئوترمال

کسلا به آینده انرژی و راه‌حل‌های اقلیمی بسیار خوش‌بین است.

  • انرژی فیوژن (همجوشی هسته‌ای): شرکت Commonwealth Fusion که کسلا در آن سرمایه‌گذاری کرده، پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۷ به انرژی خالص مثبت برسد. سریع‌ترین راه استقرار فیوژن، جایگزینی بویلرهای نیروگاه‌های زغال‌سنگ و گاز طبیعی با بویلرهای فیوژن است. این کار نیاز به مجوزهای طولانی‌مدت جدید ندارد. تا سال ۲۰۳۰، امکان‌سنجی اقتصادی فیوژن دیگر مورد بحث نخواهد بود.
  • انرژی ژئوترمال (زمین‌گرمایی): فناوری حفاری در دماهای بسیار بالا (۴۰۰-۴۵۰ درجه سانتی‌گراد) در حال توسعه است. این «ژئوترمال فوق داغ» می‌تواند ۱۰ برابر چاه‌های معمولی انرژی تولید کند و ارزان‌تر از گاز طبیعی باشد. این فناوری نیز به‌زودی مستقر خواهد شد.

تحول در حمل‌ونقل شهری: پایان ترافیک

خودروهای خودران فعلی، اگرچه شگفت‌انگیزند، اما باعث افزایش ترافیک می‌شوند (مانند اوبر). راه‌حل درست، «حمل‌ونقل عمومی خودران شخصی» است. تصور کنید ساعت ۱ بامداد از رستوران خارج می‌شوید و یک وسیله نقلیه خودران فوراً برای شما حاضر می‌شود. این وسیله بدون راننده است، پس هزینه انتظار آن صفر است. مستقیماً به مقصد می‌رود و کسی را در مسیر سوار یا پیاده نمی‌کند. این سیستم می‌تواند ظرفیت خیابان‌ها را تا ۱۰ برابر افزایش دهد (بدون نیاز به تخریب ساختمان‌ها). این کار مشکل ترافیک و حتی مشکل مسکن (با امکان زندگی دورتر و رفت‌وآمد سریع) را حل می‌کند.

فراوانی منابع: پایان محدودیت‌ها

کسلا با ایده «محدودیت منابع» مخالف است. او معتقد است فناوری، کمیابی را به فراوانی تبدیل می‌کند. مشکل کمبود مواد معدنی یا فلزات به این دلیل است که ما به‌درستی یا با ابزار مناسب به دنبال آن‌ها نگشته‌ایم. با فناوری‌های جدید برای کاوش عمیق‌تر زیر سطح زمین (مثلاً تا یک کیلومتر)، مقادیر فراوانی از مواد معدنی، کبالت، لیتیوم و… پیدا خواهیم کرد.

نتیجه‌گیری

وینود کسلا تصویری بسیار خوش‌بینانه از آینده ترسیم می‌کند. او معتقد است فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، رباتیک، فیوژن و ژئوترمال، چالش‌های بزرگ بشریت مانند محدودیت تخصص، انرژی، حمل‌ونقل و منابع را حل خواهند کرد و ما را به سمت دنیایی سرشار از فراوانی هدایت می‌کنند.

AI Venture Capitalist: These Tech Predictions Will Change Everything by 2030