هنر شگفت‌انگیز پرامپت

نوشته حسین بهنودی در ۲۴ فروردین ۱۴۰۳

در تئاتر، «پرامپتر» فردی است که در کنار صحنه یا در جایگاهی مشخص مستقر می‌شود و در صورت فراموشی دیالوگ توسط بازیگران، متن را به آن‌ها یادآوری می‌کند. وظیفه اصلی پرامپتر کمک به اجرای بی‌نقص نمایش است. کار «پرامپت نویسی» برای هوش مصنوعی هم بسیار شبیه آن است.

پرامپتر در تئاتر با اشاره یا گفتن یک کلمه (ورودی)، به بازیگر کمک می‌کند تا نقش خود را ایفا کند (خروجی). پرامپت‌نویس برای هوش مصنوعی نیز با دادن دستور یا متن اولیه (ورودی)، هوش مصنوعی را هدایت می‌کند تا پاسخ یا محتوای مورد نظر را تولید کند (خروجی). در هر دو مورد، هدف هدایت کننده (پرامپتر/پرامپت نویس) این است که با ارائه ورودی مناسب، گیرنده (بازیگر/هوش مصنوعی) به نتیجه‌ای که انتظار می‌رود، برسد.

برای ساخت پرامپت‌های نتیجه‌بخش، لازم است اطلاعات را به صورت دقیق و سازمان‌یافته ارائه دهیم. هرچه جزئیات بیشتری در اختیار هوش مصنوعی قرار بگیرد، پاسخ‌های مرتبط‌تر و مفیدتری دریافت خواهیم کرد. در نوشته زیر، اجزای کلیدی یک پرامپت موثر به ترتیب اهمیت نوشته شده‌اند:

نقش (Role):

نقش تعیین می‌کند که هوش مصنوعی از چه منظری به موضوع نگاه کرده و وظایف خود را انجام دهد. با توصیف دقیق‌تر نقش، دیدگاه هوش مصنوعی به انتظارات شما نزدیک‌تر شده و در نتیجه، پاسخ‌های مطلوب‌تری ارائه خواهد داد. برخی از مواردی که با تعیین آن‌ها می‌توانید نقش هوش مصنوعی را مشخص کنید، اینجا آورده شده‌اند.

  • شغل (Job): شما یک معلم فیزیک هستید.
  • دانش (Knowledge): شما یک دانشمند در زمینه تاریخ ایران باستان هستید.
  • مهارت (Skill): شما یک ویراستار حرفه‌ای هستید.
  • نگرش (Attitude): شما یک معلم دلسوز هستید که همیشه با حوصله به سوالات پاسخ می‌دهد.

مخاطب (Audience):

با تعیین دقیق مخاطب، هوش مصنوعی درک بهتری از سطح دانش، نیازها و انتظارات آن‌ها پیدا می‌کند. این امر منجر به تولید پاسخ‌هایی می‌شود که از نظر سطح پیچیدگی و جزئیات، برای مخاطب مناسب‌تر هستند. در نتیجه، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که اطلاعات ارائه شده به بهترین شکل ممکن به دست افراد مورد نظر می‌رسد.

  • موقعیت (Position): مخاطبان مادران دانش آموزان دبیرستان هستند.
  • دانش (Knowledge): مخاطبان کارشناسان حوزه هوش مصنوعی هستند.
  • مهارت (Skill): مخاطبان گرافیست حرفه‌ای هستند.
  • نگرش (Attitude): مخاطبان علاقه زیادی به جنبه‌های تخصصی موضوع دارد.
  • سن (Age): مخاطبان دانش‌آموزان مقطع دبیرستان هستند.
  • فرهنگ (Culture): مخاطبان زمینه فرهنگی ایرانی دارند.
  • نیازهای خاص (Specific Needs): مخاطبان دارای اختلال اضطرابی هستند.

هدف (Goal)

هدف تعیین می‌کند دقیقاً چه انتظار از هوش مصنوعی می‌رود. و از سردرگمی یا ارائه پاسخ‌های نامربوط جلوگیری می‌کنید. به عبارت دیگر، تعیین هدف مانند دادن یک دستورالعمل روشن به هوش مصنوعی است که به آن کمک می‌کند تا تلاش خود را در مسیر درست متمرکز کند و در نهایت، پاسخ‌های دقیق‌تر، مفیدتر و متناسب‌تری با نیازهای شما ارائه دهد.

  • اطلاع‌رسانی (Inform): ارائه گزارش دقیق آمار فروش ماهانه
  • آموزش (Educate): آموزش نحوه نصب نرم‌افزار جدید
  • متقاعدسازی (Persuade): متقاعد کردن مخاطبان به خرید محصول جدید
  • گفتگو (Discuss): بحث و گفتگو با مخاطبان درباره اراده آزاد
  • سرگرمی (Entertain): نوشتن داستانی مهیج و پر از ماجرا
  • انگیزش (Motivate): برانگیختن شور و اشتیاق در شنوندگان

وظایف (Tasks)

در بخش «وظایف» باید به صورت یک لیست از دستورالعمل‌های واضح و قابل اجرا نوشته شود که به هوش مصنوعی می‌گوید دقیقاً چه کاری باید انجام دهد تا به هدف شما برسد. استفاده از جملات امری، ارائه جزئیات کافی و مشخص کردن تعداد یا کمیت مورد نظر از نکات کلیدی در این بخش هستند.

  • متن داده شده را به طور کامل و دقیق آنالیز کنید.
  • مسئله اصلی، ایده اصلی را شناسایی کنید.
  • استدلال نویسنده را ارزیابی کنید.
  • مغالطات و سوگیری‌های نویسنده را استخراج کنید.
  • خروجی را در ساختار مشخص شده ارائه کنید.

ساختار (Structure)

در بخش «ساختار» باید چیدمان منطقی و سازماندهی محتوای خروجی را مشخص کنید. این به هوش مصنوعی می‌گوید که اطلاعات چگونه باید بخش‌بندی شوند و نحوه‌ی ارائه آن‌ها چگونه باشد و هر بخش شامل چه نوع داده‌ای است.

  • یک عنوان جذاب و مختصر بنویسید که موضوع کارگاه را به وضوح بیان کند.
  • یک مقدمه کوتاه و گویا بنویسید.
  • اطلاعات کلیدی کارگاه آموزشی شامل عنوان، تاریخ، زمان، مکان و هزینه را به طور واضح ذکر کنید.
  • به طور خلاصه به محتوای کارگاه و مزایای شرکت در آن اشاره کنید.
  • یک عبارت برای دعوت به ثبت نام در کارگاه ارائه کنید.
  • یک عبارت پایانی مناسب و نام موسسه را اضافه کنید.

فرمت (Format)

در بخش «فرمت» باید تمام جزئیاتی را که برای نحوه نمایش پاسخ هوش مصنوعی مهم هستند، مشخص کنید. با مشخص کردن دقیق فرمت، شما به هوش مصنوعی می‌گویید که پاسخ خود را چگونه ارائه کند، از چه نوع عناصری (مانند لیست‌ها، جدول، کد، یا متن ساده) استفاده کند، و چه سبک نوشتاری را به کار ببرد.

  • زبان (Language): خروجی را به زبان فارسی طبیعی بنویسید.
  • سبک (Style): پاسخ را به سبک رسمی بنویسید. (شیوه‌ی کلی نگارش مثل: رسمی، محاوره‌ای، علمی، تحلیلی، روایی یا غیره)
  • لحن (Tone): پاسخ را با لحن محترمانه بنویسید. (احساس یا نگرش نویسنده مثل: محترمانه، انگیزشی، حزن‌آلود، طنزآمیز، همدلانه یا غیره)
  • طول خروجی (Output Length): پاسخ باید در حدود سه پاراگراف و حداکثر 250 کلمه باشد.
  • سطح (Level): پاسخ باید در سطح مفهومی ارائه شود و از جزئیات فنی زیاد خودداری شود. (کلی، جزئی، مفهومی، عملی)

محدودیت‌ها (Constraints)

محدودیت‌ها مشخص می‌کنند که هوش مصنوعی چه کاری را نباید انجام دهد یا چه مواردی را نباید در نظر بگیرد. در واقع، محدودیت‌ها به هوش مصنوعی کمک می‌کنند تا تمرکز خود را حفظ کرده و در یک فضای مشخص به تولید پاسخ بپردازد. و از ارائه پاسخ‌های ناخواسته جلوگیری کند.

  • از بحث در مورد اطلاعات شخصی دانش‌آموزان خودداری کنید. (سیاسی، تبعیض‌آمیز)
  • از استفاده از لحن غیررسمی و محاوره‌ای در پاسخ خودداری کنید.

زمینه (Context)

زمینه اطلاعات پایه‌ای و ضروری و شرایط پیرامونی مرتبط با درخواست شما را مشخص می‌کند. تشریح زمینه، به هوش مصنوعی کمک می‌کند تا درک بهتری از نیاز شما داشته باشد و پاسخ‌های مناسب‌تری تولید کند.

  • اطلاعات (Information): تعداد مشتریان ما اخیرا کاهش چشمگیری داشته است.
  • فرضیات (Assumptions): فرض کنید که برخی از کارمندان ما شایستگی‌های لازم را ندارند.
  • تعاملات (Interactions): همانطور که در قبلا گفتم، …
  • منابع (Sources): با توجه به متن زیر پاسخ دهید.

مثال (Example)

در بخش «مثال‌ها» سعی کنید واضح‌ترین و مرتبط‌ترین نمونه‌ها را ارائه دهید تا هوش مصنوعی بتواند به طور دقیق درک کند که شما به دنبال چه نوع خروجی هستید. هرچه مثال‌های شما دقیق‌تر و گویاتر باشند، احتمال دریافت پاسخ مطابق با انتظارات شما بیشتر خواهد بود.

  • پنج شعار جذاب برای کارگاه آموزشی پیشنهاد بده مثل «دانش، کلید موفقیت»

کلیدواژه‌ها (Keywords)

در بخش «کلیدواژه‌ها» باید مجموعه‌ای از واژه‌ها و عبارات مرتبط با موضوع، هدف، مخاطب و سبک مورد نظر خود را ذکر کنید. این کار به هوش مصنوعی کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از درخواست شما پیدا کند و پاسخ‌های دقیق‌تر و متمرکزتری ارائه دهد.

  • کلیدواژه‌ها: “ذهن‌آگاهی”، “دانش‌آموزان”، “استرس”، “تمرکز”، “فواید”، “راهکارها”

ارزیابی (Evaluation)

برای ارزیابی پاسخ بهتر است در پایان سوالاتی را مطرح کنید که هوش مصنوعی به آنها پاسخ دهد یا به عنوان چک لیستی برای ارزیابی پاسخ تولید شده توسط هوش مصنوعی استفاده کنید. همچنین می‌توانید برای هر پرسش، یک مقیاس رتبه‌بندی (مثلاً از 1 تا 5) تعیین کنید تا ارزیابی دقیق‌تری صورت بگیرد.

لطفاً پاسخ خود را بر اساس معیارهای زیر ارزیابی کنید:

  • هدف (Goal): آیا پاسخ به طور کامل به هدف پرداخته است؟
  • وظایف (Tasks): آیا تمام وظایف را انجام داده است؟
  • صحت (Accuracy): آیا اطلاعات ارائه شده از منابع معتبر است؟
  • دقت (precision): چقدر به دقت این پاسخ اطمینان دارید؟
  • وضوح (Clarity): آیا پاسخ به زبان ساده و قابل فهم ارائه شده است؟
  • سودمندی (Usefulness): آیا پاسخ ارائه شده در حل مسئله یا دستیابی به هدف کمک می‌کند؟
  • خلاقیت (Creativity): آیا پاسخ راهکارهای جدید و خلاقانه‌ای برای حل مسئله ارائه می‌دهد؟
  • اخلاقی (Ethics): آیا پاسخ ارائه شده از نظر اخلاقی صحیح است؟