فونت‌های استاندارد فارسی
دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی در سال ۱۳۷۷ فعالیت خود را به عنوان یکی از نهادهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات آغاز کرد و توانست در طول این مدت، به کمک اختیارات تفویض شده و همکاری نهادهای دولتی و خصوصی، بسیاری از پروژ‌ه‌های حیاتی کشور را در حوزه ICT آغاز و به ثمر برساند.
یکی از مهم‌ترین وظایف این نهاد، استاندار سازی خط و زبان فارسی در محیط‌های کامپیوتری بود.
- کیبرد فارسی استاندارد
- اصلاح فونت‌های فارسی
- ساخت فونت نستعلیق ایرانی
- ساخت فونت نیریزی
- ساخت فونت قرآنی طاها
- امکان خط فارسی در پیامک و تلفن‌های همراه
- خطایاب فارسی
- تهیه OCR فارسی
- تبدیل گفتار به متن فارسی
- ترجمه ماشینی
- …
این شورا در سال ۱۳۹۵ منحل شد.
منبع: scict.ir
اصلاح فونت‌های فارسی
فونت‌های رایج در زبان فارسی، ایرادهای بسیاری دارند، از جمله:
- فونت‌های فارسی اغلب از نظر قواعد زیباشناختی، کاستی‌های بسیاری دارند.
- نداشتن کاراکترهای انگلیسی هماهنگ با فارسی.
- ارقام در بیشتر فونت‌ها عربی (٤٥٦٠) است، نه فارسی (۴۵۶۰).
- برای نوشتن درست واژه‌هایی مانند دائرة المعارف، کاراکتر ت‌گرد «ة» ندارند.
- برای نوشتن درست واژه‌هایی مانند خانهٔ،کاراکتر «یای کوچک» را ندارند و به جای آن به غلط از همزه استفاده می‌شود.
- کاراکترهای «ي، ك» عربی و «ی، ک» فارسی را یکسان نمایش می‌دهند. (كيك / کیک – عليٌّ / علیٰ )
- نداشتن انواع همزه ( سوء – تلألؤ – ملٓئكة – إن شاء اللّه)
- نداشتن برخی از علائم برای اِعراب مانند «الف کوتاه» و «ساکن» (إسْمٰعیل)
- نادرستی محل قرار گرفتن اعراب بر روی حروف.
- امکان درج فونت در فایل‌های PDF نمی‌باشد.
- عدم پیروی از استاندارد یونیکد، برای استفاده در وب
- پشتیبانی نکردن از زبان‌های هم‌خانواده فارسی مانند عربی، پشتو، اردو و کردی.
- نادرستی اندازه درهم‌رفتگی (kerning) حروف که ظاهر متن را نازیبا می‌کند.
از این رو کارگروه خط و زبان فارسی در محیط رایانه‌ای دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی، اصلاح و استاندارسازی فونت‌های گروه IR را در دستور کار خود قرار داد.
گفتنی است در این مجموعه سعی شده است که برخی از فونت‌های پرکاربرد مانند لوتوس، غیر از حالت نرمال در حالت‌های ایتالیک و بولد نیز، اصلاح گردد، لذا این مجموعه شامل ۵۹ حالت مختلف از ۳۹ فونت فارسی است.
دانلود: IRFonts
فونت ایران نستعلیق
دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی با هدف تقویت حضور خط فارسی در عرصه‌های بین المللی و نگارش رایانه‌ای و به پاس داشت فرهنگ غنی ایرانی در خط تحریری و نوشتار نستعلیق، طرح تولید فونت نستعلیق را در قالب طرح تسما (تولید و ساماندهی محتوای الکترونیکی ایران) به شرکت‌های کامپیوتری پیشنهاد داد و شرکت داده ورزان هامون مجری پیاده سازی و تولید فونت نستعلیق در محیط‌های عمومی تولید متن شد.
خط نستعلیق با توجه به تنوع ارتفاع قرارگیری حروف از خط کرسی، برای پیاده سازی در محیط‌های تولید متن مشکلات بسیاری در بر دارد و ترکیب‌های ممکن، تنوع را بی شمار می‌کند.
این فونت با نام ایران نستعلیق عرضه گردیده و در زیر استاندارد یونیکد طراحی شده است و می‌توان از آن در تمامی نرم افزارهایی که یونیکد را پشتیبانی می‌کنند، همانند دیگر فونت‌های فارسی به راحتی استفاده نمود. این فونت در نسخه دوم از کشیدگی هم پشتیبانی می‌کند.
دانلود: IranNastaliq.zip
فونت نیریزی
دومین فونت استاندارد یونیکد توسط شورای عالی اطلاع رسانی بنام فونت نیریزی ساخته شد. این فونت بیشتر برای متون زبان عربی و قرآن مناسب است.
دانلود: Neirizi.zip
قرآن با فونت نیریزی: Quran_Ahmade_Neyrizi.pdf
فونت قرآن طه
سومین فونت استاندارد یونیکد توسط شورای عالی اطلاع رسانی بنام فونت قرآن طه ساخته شد . این فونت بر مبنای خط عثمان طه طراحی شده است، این فونت، مناسب متون عربی و قرآنی است.
دانلود: QuranTaha.zip
